KÖPEK BAKIMI                    

   Köpek yetiştirme ve eğitiminde bakım en büyük rolü oynar. Köpek bakımı altında günlük beden temizliği, yemeği,suyu,barınağı ve kullandığı malzemelerle tüm sağlığıyla ilgili konular işlenecektir.

   Herşeyden önce sağlıklı ve soylu bir köpek edinmek gerekir. Aslında köpekte aynı insan gibi kan saflığıyla değer kazanır. Soyu,kanı belirsiz bir köpek aynen nankör insanlara benzer. Bunlar da insanlar gibi çıkarı bittiği anda davranışları derhal değişir. Böyle bir köpeğin dostluğuna ve sadakatine asla güven olmaz.

   Karnının doyduğu kapıya ihanet eder,karnını doyuran kimseye veya yakınlarına saldırır.

   Bu nedenle önce soyu ve kan asaleti olan bir köpek edinmek şarttır.

KÖPEKLERİN GÜNLÜK BAKIMI            

  Özellikle dışarıda kulübede barındırılan bekçilik gibi görevler yapan köpeklerin ;sağlığını korumak için Tımar denilen temizliğin her gün bir defa uygulanması gerekir.

  Tımar için çeşitli fırçalar yapılmıştır. İçlerinde madeni telli olanlarda vardır. Köpeğin tüyleri uzun ve sert ise madeni fırçalar kullanılmalıdır. Fırça,önce tüy yatımı tersine sonra tüy yatımı yönüne olmalı,üzeri tüm vücut bölgelerini tarayacak şekilde uygulanmalıdır. Fırçalama esnasında kırılan veya dökülen kıllar parmak uçları deride bir tarak gibi kullanılarak temizlenmelidir.

  Tüyleri yumuşak ve çok dökülen köpeklerde,parmaklar açık bir durumda el suya batırılarak ve ıslak şekilde vücut tarak gibi taranarak temizlenmelidir. Keza bu suyun içine Veteriner Hekim’ in tavsiye edeceği dezenfektan bir maddede katılabilir. Bu el masajların- dan sonra bütün vücut bir defa fırçalanıp özel taraklarla taranmalıdır.

  Köpeği sık sık yıkayarak temizlemek sağlığı yönünden zararlıdır. Çünkü köpeklerde deride ter bezi yoktur, bol miktarda yağ bezleri vardır. Yağ bezleri deriye yumuşaklık ve tüylere parlaklık verir. Bol yıkama deriyi kurutur,çatlatır,tüyleri donuklaştırır. Ayrıca çeşitli deri hastalılarına zemin hazırlar.

  Yıkama işleri Veteriner Hekim’ in uygun gördüğü hallerde saf zeytin yağı ile yapılmış sabunlarla ve ılık suyla yapılmalıdır.

  Köpeğin vücut bakımını incelerken bazı organlarla sağlık arasındaki ilgiye de kısaca değinmek gerekir. Bir köpeğin sağlığı,bazı organlarına bakılarak kolayca anlaşılır.

Gözler: Pembe-sarı görünüşlü ve parlaktır. Akıntı yoktur.

Kulak: İçi ve kenarları temizdir. Akıntı yoktur. Ayrıca kulakta yabancı maddeler ve leke bit pire gibi parazitlerde bulunmamalıdır.

Ağız: İç kısmı sarı pembe görünüşte,dil açık kırmızı,ağızda fena bir koku ve dişlerde diş taşı yoktur.

Anüs: Normal bir görünümde temizdir. Pislik ve parazitler görülmez.

Ayaklar: Tırnaklar normal uzunlukta tırnak araları temiz olup taban normal görünümde ve kabuklanma yoktur.

Vücut: Elle temasta hiçbir bölgede köpek irkilmemelidir. İrkilme gösterince o bölgede anormalliğin olduğu mutlaktır.

 

  Gebelik süresi köpeklerde 58-63,gebeliğin 5. Haftasından itibaren köpeklere görev verilmemelidir. Ayrıca başka köpeklerden uzak tutulmalı ve bu zamanlarda çok kıskanç ve hırçın olacağından, onlarla dolaşması önlenmelidir. Çok sıcak ve soğuktan korunmalı ,koşmaya ve yüksek veya uzun atlamalarla ilgili eğitimi ve sporlara izin verilmemeli, genellikle günde 2-3 defa şişmanlatmayacak ve ancak Veteriner Hekim tarafından önerilerek içinde mutlaka A ve D vitaminleri bulunan kaliteli gıdalarla beslenmelidir. Meydana gelecek aksilikte Veteriner Hekime müracaat edilmelidir.

  Köpekler doğumdan önce dış parazitlerden de tamamen arıtılmalıdır. Doğuma yakın zamanda doğum yeri hazırlanarak doğumun gerçekleşmesi beklenmelidir. Meydana gelecek aksilikte Veteriner Hekim’ e müracaat edilmelidir.

  Yavrulu analar süt emzirme döneminde çok iyi beslenmelidir. Yavruların normal olarak 2 ay kadar anaları ile kalmaları uygun olur. Ancak 4 haftalık yavru önüne konulan bir sütü kolaylıkla içer, hafif sulu gıdaları da ağır ağır alıştırılarak alabilir.

  Köpeklerin gerek yaşamları ile ilgili olarak ve gerekse eğitimleri esnasında kullanılmak amacıyla bir kısım malzemeye ihtiyaç vardır.

Yemek Kabı: Krom çelikten yapılmış,kalın cidarlı ve 3 litre kapasiteli olup ,köpek yiyeceğini etrafa dökmeden rahatlıkla yiyebilir. Bu kap her yemekten sonra sabunlu suyla iyice yıkanıp bol suyla durulanmalıdır.

Su Kabı: Bu malzeme paslanmaz çelik ve galvanizli saçtan yapılmalıdır. Ancak beton veya mermer olanları da vardır. Su kabı en az 15 litre olmalıdır. Her an temiz tutulmalı ve taze suyla dolu bulundurulmalıdır. Kış mevsiminde ılık su verilmelidir.

Deri Tasması: 75 cm. uzunlukta 2-3 cm. eninde 5 mm. Kalınlığında yumuşak köseleden yapılmıştır. Köpeğin boyun çapına göre ayarlanabilir durumdadır. Tasma boynuna iki parmak genişliğinde takılmalıdır,yani ne kolayca çıkmalı nede boynuna sıkacak şekilde tutulmalı. Bu tasma köpeği yedekte gezdirecek veya bir yere bağlamak yahut ta saldırganlık eğitiminde sevk kayışı ile birlikte kullanılma- lıdır.

Sevk Kayışı: Köpeği sevk için kullanılan bir gereçtir. Deriden ve ipten dokunmuş olanları vardır. Bir ucunda tasmaya iliştirilmek amacıyla yerleştirilen bir sandal ve diğer taraftan elin bileğine geçecek şekilde ayarlanmış bir halka bulunur. Normal uzunluğu 150 cm.,eni 2 cm. ve kalınlığı 6.8 mm olmalıdır.

Bağlama Zinciri: Köpeği kulübeye veya arazide herhangi bir yere amacıyla kullanılır. Bağlama zinciri mutlaka deri tasma ile birlikte kullanılmalıdır. En az iki metre uzunluğunda olmalıdır. Bu zincirin bir ucunda 5 cm. bir halka ve diğer ucunda deri tasmaya bağlanacak bir mandal ve orta kısmında ise birkaç adet fırdöndü bulunur.

Ağızlık: Köpeğin etrafındaki canlılara zarar vermesini önlemek için kullanılan özel bir gereçtir. Köpeğin toplum içinde gezdirilmesi araba içine nakledilmesi,gerekli sağlık muayenesi ile aşı uygulamaları esnasında kullanılır. Ağızlığın yapıldığı kayış yumuşak deriden olmalıdır.

Tarak: Paslanmaz madenden yapılmış ve dişler arasında 1 mm açıklık bulunan gereçlerdir.

Mandal: Deri veya bez sevk kayışları ile bağlama zincirlerini tasmaya tespit etmeye yarar. Mümkün olduğu kadar kuvvetli mandallar tercih edilmelidir.

  Deri malzemeler özel sabunları ile yıkayıp kurulanmalıdır. Yine özel deri pomatlarıyla ayda iki defa iyice ovulmalıdır. Metal malzemeler silinip madeni ince bir yağla yağlanmalıdır.

  Köpekler için yapılan kulübeler ağaç veya betonarme olarak yapılabilir. Ağaçtan yapılanlar 3cm. yükseklikte 4 ayak üzerinde oturtulur. Kulübeler yemek ve yatma bölümü içeren iki kısımdan oluşur. Çatı kısmı meyilli olup öne doğru 65 cm. çıkıntılı bir gölgelik kısmı bulunmalıdır. Ağaç akşam çivi ile değil birbiri' ne geçmeli ve tutkalla yapıştırılmalıdır. Ancak aralarında 1 mm dahi olsa açıklık bulunmamalıdır. Çünkü bu açıklıklar parazitler için bir sığınma yeri olabilir. Kulübede 80-100 cm. boyutlarında 10 cm. yükseklikte köpeklerin ayakları giremeyecek şekilde 2.5X5 cm. ızgaradan oluşan bir seki bulunmak-   tadır. Bu yataklığın üzeri yaz ve kış kuru temiz bir otla örtülmelidir.

  Her kulübe önünde 4m² den küçük olmayacak şekilde köpek gezinti bölümü bulunmalı, bu bölgenin 170-180 cm. yükseklikte kafes teliyle çevrilmesi ve zeminin beton olması gerekir.

  Kulübeler bataklık olmayan kuru bir arazi zemin üzerinde bulunmalı,sakin ve serin bir yere kurulmalıdır.

  Köpek türleri uyum sağladıkları ortamdaki özel beslenme ile sağlıklarını ve ırk vasıfla- rını korurlar. Bu nedenledir ki; köpek beslenmesi aslında fazla abartılacak bir problem değildir. Yani köpekler günümüzde olduğu gibi bilimsel beslenme ile yaşamlarını korusalar- dı, bugün ekmeğe dahi muhtaç fakir fukaranın kapısında bu hayvanları göremeyeceğimiz gibi köpeğin yeryüzünde tutunması da mümkün olmazdı.

  Buna rağmen bir köpeğin bilimsel metotlarla beslenmesi ona yalnız sağlık açısından farklılık getiriyor. Ayrıca zeka gücünün gelişmesi ve dolayısıyla verilen görevlerin başarıl- ması yönünden büyük ölçüde etkili oluyor. Bilindiği gibi köpekler et yiyiciler ailesine giren canlılardır. Ancak bu bağlantı köpeğin yalnız etle besleneceği anlamını taşımaz. Çünkü diğer canlılar gibi köpeklerin beslenmesinde Proteinler,karbonhidratlar,ağlar,mineral maddeler ve Vitaminler gibi 5 temel beyin maddeleri önemli rol oynar.

  Köpeklerin besin ihtiyaçları iklim şartları ve yaptığı işin özelliği,vücut yapısı,gebelik ve emzirme durumlarına göre değişir.

Proteinler: Canlı bir vücudun temel yapı taşlarıdır. Günlük rasyonlarda protein miktarı rasyon kuru maddesinin ortalama %25 inin üstünde bulunması gerekir. Köpeklerde günlük ihtiyaç olarak 1 kg. vücut ağırlığı için 5 gr. Protein hesap edilmelidir. Etli yiyeceklerde rasyondan 1/3 oranında bulunması ve az pişmiş ve kuşbaşı şeklinde verilmelidir. Kıyma sindirilmeden mideyi terk etmesi nedeniyle verilmemelidir.

Karbonhidratlar: Karbonhidratlar mineral madde metabolizmasına olan etkileri nedeniyle köpek rasyonların da yer almaları şarttır. Karbonhidratlar bağırsakları harekete geçirmek için lazım olan kitleyi sağlar. Enerji meydana getiririler. Vücut için gerekli vitamin veya mineral maddeleri kısmen karşılarlar ve ayrıca protein ihtiyacına destek olurlar.

Yağlar: Kalori sağlamak ve yağda eriyen vitaminleri değerlendirmek bakımından önemlidir. Bir rasyondaki yağ oranı %7-10 olmalıdır.

Mineral Maddeler: Köpekler Kalsiyum,Fosfor,Flor,İyot,Manganez,Kobalt ve Çinko ya ihtiyaç duyarlar. Kalsiyum rasyonda en düşük olarak % 1 oranında bulunmalıdır. Kalsiyum daha çok süt,peynir ve yeşil sebzelerde bol bulunur. Sebzeler suda pişirildikten sonra verilecekse suyuyla birlikte verilmelidir.

  Yavrular doğar doğmaz içgüdüleriyle analarını bulurlar. Eğer yavru sayısı fazla ve anneyi de beslemek için ailenin ekonomik gücü yetersiz ise 9-13 günde gözleri açılır, 2. Hafta yürümeye başlar,3. Haftadan itibaren etrafları ile ilgileri artar,4.haftadan itibaren önlerine konan sütü içerler. Yavrulara doğumun ikinci ayına kadar ana sütü vermek uygun olur. Ancak 4.hafta sonunda ana yavru temasını 2-3 olarak kısıtlamalı ve her geçen gün beraber kaldıkları süreyi daha da azaltarak süt kesimi birden yapılmamalıdır. Çünkü bu durum yavrularda enteritlere ,mide bağırsak bozukluklarına romatizma ve hayvanın gelişmeme- sine neden olur. 4.haftadan sonra ya biberonla veya tabak içinde süt veya et suyu verilme- lidir.

  Yavrular,6 haftada dişlerin gelişmesi tamamlanır. Bu nedenle et suyu içine iyi pişmiş ve kemik ununa bulandırılmış çok ufak et parçaları ve yumuşak kıkırdaklı kemik ilave edilmelidir. Bu yiyeceklerine bir iki damla balık yağı katılması iyi olur. 8.haftadan itibaren gelişmelerini tamamlayıncaya kadar et ve bitkisel besinler karma olarak verilmelidir. Bitkisel besinler Vitamin B,mineral madde ihtiyacının karşılanmasını,ayrıca yağ, kalsiyum, potasyum emilme değerlendirilmesini sağlarlar.

  Bir köpek yavrusunu yalnız inek sütüyle beslemek doğru olmaz. Çünkü, Köpek sütü inek sütünden yapı itibariyle çok zengin ve biyolojik değerleri yönünden de çok üstündür. Bu nedenle süt diğer besinlerle takviye edilerek verilmelidir. Yavrulara 6.haftadan 3 aya kadar günde 4 defa,3 aydan 6 aya kadar günde 3 defa ,6 aydan 12 aya kadar günde 2 defa , 12. aydan sonra günde bir defa yemek verilmelidir. Köpek 8 haftalık oluncaya kadar sabahları 250 gr. Süt çalkalanmış yumurta ,beş adet şeker ,öğleyin vücut yapısına göre et, un, sebze verilmelidir. Saat 16.00 da sabah kahvaltısı tamamlanır. Saat 12.00 da ise öğle yemeği aynen tekrarlanmalı,bu rasyon 5.aya kadar devam etmeli ve 5.aydan 1 yaşına kadar ise verilen yumurta kesilmelidir. Ancak süt ve et artırılmalıdır.

  Sebze ise yine pişmiş hale suyu ile birlikte yedirilmelidir. Yemekler ılık verilmeli ,bozulmuş kokuşmuş olmamalı ve yiyecek kapları öğün sonunda yıkanarak temizlenmelidir. Köpekler 18 aylıktan sonra erişkin döneme girer. Bu dönemde;günde 1 defa cüssesine göre azami 2 kg. kadar bir yemek verilmelidir. Bu yemek rasyonunun 1/3 ü karbonhidrat,sebze,1/3 de su olmalıdır. Köpek çok zayıfsa,rasyon bir adet yumurta 250 gr. süt ilave edilmelidir. Yemekler köpeklere görevden sonra verilmeli, genel olarak kış mevsiminde saat 16.00 da ,yaz mevsi- min'de ise 17.30 da verilmesi uygun olur.

Yukarıda açıklanan rasyonlar dikkatle incelendiğinde ; her birinin içinde saf insan gıdası olan et, süt, yumurta ve ekmek bulunduğu görülecektir. Bu nedenle ;ülkemiz genel ekonomik yapısına uygun düşmeyen böyle rasyonları ve hatta bugünkü dünya koşulları altında çok zengin ülkelerde dahi bu içerikteki rasyona ilgi duyulması da normal olamaz .

Köpekler için en ideal ve ekonomik olması sebebi ile aşağıda verilen 2 rasyon örneğinden birisi tercih edilerek, belirtilen miktarlarda  verilmesi yeterli faydayı sağlayacaktır.

10 kg. canlı ağırlık için 1 defa 750 gr.

15 kg.  “   “  “   “   1000 gr.

20 kg.  “   “   “   “   1200 gr.

30 kg . “   “   “   “   2000 gr.

45 kg.  “   “   “   “   2500 gr. verilir.

  Rasyon hazırlanırken dikkat edilecek en önemli nokta,ununun ince un halinde öğütülme- sidir. Çünkü iri taneli unlar köpekler tarafından öğütülmemektedir. 1 no'lu rasyonun gebe ve emzirme dönemindeki erişkin köpeklere verilmesi daha yararlı olur. 4.haftalıktan itiba- ren yavrulara günde 25 gr. dan başlayarak ve yavaş yavaş alıştırmak şartı ile ,8 haftada 150 gr. kadar çıkartılarak bu rasyon uygulanmalıdır. Ancak ,rasyon süt veya sebze suyu ile karıştırılarak verilmelidir. 5 aylıktan itibaren 300 gr 1 yaşına kadarda diğer yemlerine ilaveten 600 gr. bu rasyondan köpek yavrularına yedirilmesi çok faydalıdır. 5 aya kadar rasyona ekonomik güç yeterli ise,yumurta katılması da tavsiye edilir.

İNSAN VE KÖPEK SAĞLIĞI AÇISINDAN UYULMASI GEREKEN NOKTALAR

  Hayvanları sevmek onlarla iyi ilişkiler kurmak ve onları kendimize bağlamak,mutlaka sevgiye ve iyi niyete dayanır. Bunu da gerçekleştirmek için köpeği sevmek,okşamak şarttır. Bu yaklaşımlar sonucunda köpeklerden insanlara geçebilecek hayati tehlike olan tohum hastalıkları da göze almak gerekir. Bu tür hastalıklardan korunmak için,gerekli bazı tedbirlere de değinmek gerekir.

1) 6 haftalıktan itibaren her yavruya parazit tedavisi yapılmalıdır.

2) Alınması gereken ilk tedbire ilaveten köpeklere dokunduktan sonra mutlaka eller bol 

    suyla yıkanmalıdır ki,köpekten insana geçebilecek gerek mikrobik ve gerekse paraziter

    hastalıkların önlenmesi sağlanabilsin.

3) Echinococcus denilen bir parazit vardır ki ,insana sinsi bir şekilde girer. İlaçla tedavisi  

    mümkün olmayan iç organlarda, hatta beyinde içi su dolu keselerin oluşmasına neden 

    olur. Bu durum daha çok kontrolsüz beslenme yapılan parazitin keselerini ihtiva eden 

    karaciğer,akciğer gibi iç organların verildiği köpeklerde görülür. Köpek korunmada 

    açılan keselerden meydana gelecek olan parazitlerin köpek bağırsağında ergin hale  

    gelerek köpekte bulunduğu sürece devamlı yumurta yaparak çevreyi kirletir. Bu yumur

    talar çeşitli verilerle ( dokunma,tozlu hava,yiyecek ve içecekler ),insan vücuduna gire-   

    rek  yukarıda da bahsettiğimiz gibi ilaçla tedavisi mümkün olmayan kistleri meydana 

    getirir.